چکش و پتک دو ابزار دستی هستند که برای انجام برخی از کارهای کوچک و بزرگ، و ایجاد اتصال و ضربه‌زدن به سطوح مختلف به آنها نیاز است. چکش و پتک شباهت‌ها و تفاوت‌های به یکدیگر دارند که باید خریداران از آن آگاه باشند. آشنایی با تفاوت، شباهت و کاربردهای چکش و پتک برای خرید این ابزار بسیار مهم است تا بتوان وسیله‌ای کاربردی را برای نیازهای خود خریداری کرد. پتک در واقع نوعی چکش محسوب می‌شود هرچند از بسیاری جهات با آن متفاوت است. در مقاله امروز ما به تفاوت، شباهت‌ها و کاربردهای چکش و پتک پرداخته‌ایم تا شما بتوانید بهتر با این وسیله‌ها آشنا شوید و خرید مناسب‌تری انجام دهید.
چکش چیست؟
چکش یک ابزار دستی است که از دو قسمت به نام‌های دسته و قسمت ضربه‌زننده تشکیل شده است. این دو قسمت جنس‌های متفاوتی دارند. جنس سری بسته به کاربرد می‌تواند از فلز، سنگ و حتی چوب باشد و دسته نیز معمولاً از جنس چوب یا فایبرگلاس ساخته می‌شود.
خرید چکش ابزاری است که از آن می‌توان برای ضربه‌زدن، تخریب، شکل‌دادن فلزات در آهنگری، فروبردن اشیا به داخل یکدیگر و حتی به‌عنوان سلاح استفاده کرد. این وسیله در مصارف خانگی و صنعتی کارکرد بسیاری دارد و به همین دلیل انواع مختلف آن ساخته شده تا افراد بتوانند نوع مناسب آن را برای مصارف موردنظر خود استفاده کنند.
پتک چیست؟
پتک در واقع نوعی چکش است که سر آن صاف است و سنگین‌تر از چکش‌های معمولی ساخته می‌شود. تفاوت پتک و چکش در این است که دسته پتک بلندتر از چکش است و وزن سری آن نیز سنگین‌تر می‌باشد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که برای واردکردن نیروی بیشتر به سطوح از پتک استفاده شود. سری پتک همچنین در بیشتر مواقع نوک‌تیز نیست و صاف است و به همین دلیل می‌تواند سطح بزرگ‌تری را مورد کوبش قرار دهد؛ اگرچه برخی از پتک‌ها دارای سری تیز هستند که از آنها برای شکستن سنگ استفاده می‌شود.
عمده‌ترین کاربرد خرید پتک برای تخریب است و از آن برای خراب‌کردن دیوار و یا شکستن سنگ‌ها در معادن استفاده می‌کنند. همچنین برای جداکردن دو قطعه، شکل‌دادن فلزات، کوبیدن چیزی در داخل خاک، تخریب بتن و... می‌توان از این وسیله استفاده کرد.
انواع چکش
چکش در انواع مختلفی به تولید می‌رسد و در نجاری، آهنگری، پزشکی، تأسیسات، مکانیکی و... بسیار پر استفاده است. در ادامه با مهم‌ترین انواع چکش آشنا می‌شوید:
چکش دوشاخ (میخ‌کش)
یکی از انواع پرکاربرد چکش مدل دوشاخ است که سری آن دو قسمت دارد. ازیک‌طرف آن برای ضربه‌زدن و از سمت دیگر آن که حالت دوشاخه دارد برای بیرون‌کشیدن میخ استفاده می‌کنند.
چکش پونز
از این چکش در صنعت مبلمان بسیار استفاده می‌شود و از آن برای محکم‌کاری، کوبیدن پونز و میخ‌های کوچک استفاده می‌کنند.
چکش سرگرد
این چکش در بخش ضربه زن خود یک قسمت گرد دارد و برای ضربه‌زدن به ورق‌ها و کوبیدن پرچ‌ها از آن استفاده می‌کنند. به این چکش، چکش پرچ نیز می‌گویند.
چکش سر صاف
کاربرد چکش سر صاف برای شکل‌دادن به فلزات است و قسمت ضربه زن آن به شکل صاف طراحی شده است.
چکش زمین‌شناسی
از این چکش در باستان‌شناسی و حفاری‌های تاریخی استفاده می‌کنند. کاربرد چکش زمین‌شناسی برای کنارزدن خاک‌ها از اطراف اشیا و خردکردن سنگ‌های ریز و کلوخ در حین حفاری است.
چکش مهندسی
این چکش در کارهای فنی و مهندسی کاربرد دارد. روکش این چکش مخصوص است و بدنه آن از جنس فایبرگلاس و ضدلغزش است.
چکش آهنگری
یکی از پرکاربردترین انواع چکش، چکش آهنگری است که از فولاد سخت تشکیل شده و مناسب برای ضربه‌زدن به فلزات می‌باشد. یکی از کاربردهای چکش آهنگری این است که برای شکل‌دادن فولادهایی که از کوره بیرون می‌آیند مورداستفاده قرار می‌گیرد.
چکش جوش
کاربرد چکش جوش در برداشتن سرباره‌های جوش و زدودن پوسته‌هایی است که بعد از جوشکاری به وجود می‌آیند. هر دو قسمت این چکش شکل مخروطی و طبری دارند.
چکش صافکاری
کاربرد چکش صافکاری در کارهای مکانیکی و صافکاری است. از این وسیله برای ضربه‌زدن به بخش‌های آسیب‌دیده خودرو استفاده می‌کنند. این چکش دارای انواع مختلفی است که از آن جمله می‌توان به چکش صافکاری یکسر تخت، یک سر مربع، و یک سر آجردار اشاره کرد.
انواع پتک
پتک را می‌توان از لحاظ ابعاد، وزن، شکل ظاهری، سر پتک، جنس دسته، اندازه دست، کاربردهای پتک و... به انواع مختلفی تقسیم کرد. پتک در انواع زیر در بازار به فروش می‌رسد:
پتک چوبی
یکی از رایج‌ترین انواع پتک، پتک چوبی است که جنس وزنه آن از چوب است. برای کوبیدن میخ از پتک چوبی استفاده می‌شود.
پتک لاستیکی
این پتک در مواقعی قابل‌استفاده است که نیازی به ضربه و فشار بالا نیست و در واقع کاربر می‌خواهد ضربه را به مواد حساس و شکننده وارد کند. پتک سازهای کوبه‌ای معمولاً از این نوع هستند.
پتک پلاستیکی
در ساخت این پتک‌ها از پلی‌کربنات استفاده می‌شود که یک نوع پلاستیک سخت است. این پتک در قیاس با دیگر پتک‌ها مقاومت و محبوبیت کمتری دارد.
پتک فلزی
در ساخت پتک فلزی از موادی نظیر فولاد یا برنج استفاده می‌شود و وزن آنها نسبت به پتک چوبی بیشتر است و این مسئله باعث استحکام و مقاومت بیشتر این پتک می‌شود. پتک فلزی به دلیل وزن بالا نیاز به نیروی بیشتری در حین کار دارد.
تفاوت چکش با پتک
همان‌طور که تا اینجای مقاله متوجه شده‌اید پتک نوعی چکش محسوب می‌شود؛ هرچند تفاوت‌هایی با چکش دارد. از مهم‌ترین تفاوت‌های پتک و چکش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سری پتک نسبت به چکش معمولی بزرگ‌تر و صاف‌تر است.
- سر پتک وزن بیشتری نسبت به سر چکش دارد.
- از دیگر تفاوت‌های پتک و چکش در این است که دسته پتک در مقایسه با دسته‌چکش بلندتر است.
- نیروی وارد شده از سمت پتک به سطح با توجه به ابعاد، اندازه و وزن پتک بسیار بیشتر از چکش است. در واقع تفاوت اصلی چکش و پتک در قدرت تخریب بیشتر پتک می‌باشد.
مواردی که ذکر کردیم مهم‌ترین تفاوت‌های چکش و پتک هستند که باید در هنگام خرید این دو محصول در نظر گرفته شود.
شباهت پتک و چکش
اولین شباهت پتک و چکش در این است که این دو وسیله هم خانواده یکدیگر هستند و در واقع پتک نوعی چکش است. از دیگر شباهت پتک و چکش می‌توان به این مورد اشاره کرد که هر دوی این وسیله‌ها برای ضربه‌زدن قابل‌استفاده هستند هرچند پتک قدرت بالاتری در تخریب سطوح دارد و بیشتر به این منظور استفاده می‌شود. شباهت دیگر پتک و چکش نیز در این است که کلیت ساختار این دو وسیله یکسان می‌باشد و هر دو از یک دسته و یک سری ضربه‌زننده ساخته شده‌اند.
کلام پایانی
تفاوت‌ها، شباهت‌ها و کاربردهای چکش و پتک از جمله مواردی هستند که افراد باید در هنگام خرید این دو وسیله در نظر داشته باشند. پتک در واقع نوعی چکش است؛ اما در مواردی با این وسیله متفاوت است. از جمله تفاوت چکش و پتک می‌توان به قدرت تخریب بالاتر پتک اشاره کرد و از طرفی اندازه بزرگ‌تر سری و وزن بیشتر آن نیز از دیگر تفاوت پتک و چکش می‌باشد. برای کارهایی که نیاز به قدرت تخریب بالاتری دارند خرید پتک توصیه می‌شود و برای کارهای خاص‌تر با توجه به تنوع چکش انواع آن قابل استفاده هستند. کاربرد چکش و پک با توجه به انواع آنها متفاوت است و به همین دلیل آشنایی با کاربرد این دو وسیله پیش از خرید آنها بسیار اهمیت دارد.
منابع :
