آچار از جمله ابزارهایی است که در هر جعبه‌ابزاری تعدادی از آن وجود دارد. تصور باز کردن پیچ‌ها بدون این وسیله امکان‌پذیر نیست. آچار در انواع بسیار مختلفی تولید می‌شود که هرکدام طراحی خاصی دارند و مناسب مواد و متریال خاصی هستند؛ بنابراین آشنایی با انواع آچار و کاربردهای آنها اهمیت دارد تا شما بدانید که برای هر موقعیتی از چه نوع آچاری باید استفاده کنید. در مقاله امروز به آشنایی با انواع آچار و کاربردهای آنها می‌پردازیم تا شما بتوانید محصولی مناسب با نیاز خود انتخاب نمایید و آن را تهیه کنید.
آچار چیست؟
آچار (Wrench) یکی از ابزارآلاتی است که در دسته‌بندی ابزارآلات دستی قرار می‌گیرد. از این ابزار برای باز و بسته کردن اتصالات پیچ و مهره استفاده می‌شود. آچار با نیروی گشتاوری که از طریق دسته خود برخوردار است باعث چرخش پیچ و باز یا بسته‌شدن آن می‌شود. به دلیل این که پیچ‌ها در اندازه و شکل‌های مختلفی وجود دارند آچار نیز در انواع مختلفی در بازار موجود است که باید آنها را متناسب با نیاز خود تهیه کرد.
آشنایی با انواع آچار
هر نوع آچاری برای یک نوع پیچ و کار خاص طراحی شده است. اگر برای خرید آچار به مغازه‌ای مراجعه کرده باشید حتماً با انواع مختلفی از آن روبرو شده‌اید. برای این که بتوانید بهترین استفاده را از آچار داشته باشید باید با انواع آن آشنا شوید. در ادامه مهم‌ترین انواع آچار را به شما معرفی می‌کنیم و کاربردهای انواع آچار را برای شما شرح خواهیم داد:
آچارفرانسه
برای کسانی که تنها می‌خواهند تعداد محدودی آچار در جعبه‌ابزار خود داشته باشند خرید آچارفرانسه یکی از واجبات است. آچارفرانسه یکی از کاربردی‌ترین انواع آچار است که شما می‌توانید در مشاغل مختلف و در منزل خود از آن استفاده کنید. این آچار با اینکه به آچارفرانسه معروف است توسط یک فرد انگلیسی ساخته شده و به‌مرور توسط افراد مختلف ساختار آن تکمیل شده است. آچارفرانسه از جنس فولاد «کروم وانادیوم» است؛ اما برخی آچارها نیز از جنس «تیتانیوم» ساخته می‌شوند که سبک‌تر و مقاوم‌تر هستند. به آچارفرانسه آچار «دست داغان کن» نیز می‌گویند؛ زیرا در هنگام کار، از روی کار بسیار راحت سر می‌خورد و ممکن است باعث اصابت دست شما به جسم سخت یا تیز شود. برای رفع این مشکل توصیه می‌شود که هنگام باز و بسته کردن مهره، آچار را به سمت خودتان بکشید و نه به سمت جلو. همچنین باید پیچ تنظیم آچار را بسیار محکم بر دور پیچ و مهره تنظیم کنید تا استفاده امن‌تری از آچار داشته باشید.
کاربرد آچارفرانسه
از این آچار می‌توانید برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌ها در اندازه‌های مختلف استفاده کنید. علاوه بر این از آچارفرانسه برای لوله‌کشی‌های ساده مانند نصب لوله و شیرآلات استفاده می‌شود.
آچار تخت
آچار تخت نیز یکی از انواع آچار است که باید در هر جعبه‌ابزاری داشته باشید. یک سمت یا هر دو طرف آچار شبیه به حرف C است که به دور پیچ و مهره قرار می‌گیرد. دهانه آچار نسبت به دسته آن یک زاویه 15 درجه دارد تا امکان حرکت و مانور بیشتری را کاربر داشته باشد. آچار تخت در سایزهای مختلفی تولید می‌شود تا امکان باز و بسته کردن انواع پیچ و مهره را داشته باشد.
کاربرد آچار تخت
آچار تخت برای باز کردن پیچ و مهره‌ها استفاده می‌شود. این آچار در مواقعی که شما نمی‌توانید به دلیل نداشتن فضای کافی از آچاررینگی استفاده کنید می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. از آچار تخت در فضاهای تنگ و باریک که تنها به بخش کناری مهره دسترسی دارید می‌توان استفاده کرد.
آچاررینگی (Box-end Wrench)
این آچار کمی مشابه آچار تخت است و به‌صورت یک‌تکه تولید می‌شود. تفاوت آن با آچار تخت در این است که انتهای آن به‌جای شکل C، به شکل یک حلقه بسته است که دور پیچ قرار می‌گیرد. این حلقه به شکل شش‌ضلعی طراحی شده تا پیچ‌های شش‌ضلعی را به‌راحتی باز کند. آچاررینگی در انواع یک سر رینگ و دوسر رینگ در بازار موجود است. انواعی از این آچار ممکن است به‌جای مدل شش‌ضلعی، مدل 12 ضلعی داشته باشند که این مسئله به فرد قابلیت می‌دهد تا زمانی که در فضای محدودی مشغول به کار است برای جاانداختن آچار، زوایای بیشتری در اختیار داشته باشد. آچاررینگی مدل ۸ ضلعی نیز دارد که برای مهره‌های مربعی مناسب است.
کاربرد آچاررینگی
از این مدل آچار می‌توانید برای باز و بسته کردن مهره‌های گوشه‌دار و مهره‌های مربعی‌شکل استفاده کنید.
آچار ترکیبی
آچار ترکیبی به دلیل طراحی خاص خود ترکیبی از مدل آچار تخت و رینگی است و می‌تواند مزایای هر دو آچار تخت و آچاررینگی را یک جا به شما ارائه دهد. این مدل آچار برخلاف نوع سر تخت یا نوع رینگی که سرهای آنها سایزهای مختلفی دارند دارای دو سر آچار با سایز یکسان است و تنها مناسب یک سایز پیچ و مهره است.
کاربرد آچار ترکیبی
از این وسیله می‌توانید برای باز و بسته کردن پیچ‌های لوازم خانه و خودرو استفاده کنید. همچنین آچار ترکیبی یک وسیله کاربردی برای تعمیرات دوچرخه است.
آچار آلن
آچار آلن را به دلیل نام تولیدکننده آن آلن می‌نامند؛ اما در واقع این ابزار آچار شش‌گوش است. آچار آلن یک میله فولادی به شکل L است که یک طرف آن کوتاه‌تر از طرف دیگر است. این آچار برخلاف سایر آچارها که در دور مهره قرار می‌گیرند، در مرکز مهره قرار می‌گیرد. زمانی که آچار آلن را درون مهره قرار می‌دهید از انتهای دیگر آن برای پیچاندن مهره باید استفاده نمایید. اگر آچار آلن دسته‌کوتاه داشته باشد ممکن است به دلیل عدم تولید نیروی کافی گیر کند که در این مواقع می‌توانید از میله‌های افزایش طول که به انتهای آچار وصل می‌شوند استفاده کنید.
کاربرد آچار آلن
از این آچار شما می‌توانید برای باز و بسته کردن مهره و پیچ‌های شش‌گوشه موجود در ست‌های سرویس بهداشتی مانند جاحوله‌ای، شیر آب، دستگیره در، و در استفاده کنید. همچنین از آچار آلن می‌توان برای مونتاژکردن قفسه‌های کتاب، کمدها، و مبلمان استفاده نمود.
آچار جغجغه‌ای
یکی دیگر از انواع آچارها، آچار جغجغه‌ای است. این آچار در نگاه اول بسیار شبیه آچار ترکیبی است؛ اما کاربرد آن بسیار متفاوت است. آچار جغجغه‌ای به شکل هرزگردی کار می‌کند و این مسئله کار با آن را بسیار راحت می‌کند. در هنگام استفاده از آچار جغجغه‌ای برخلاف دیگر آچارها شما نیازی ندارید تا پس از هر بار پیچاندن، آچار را از مهره جدا کنید و دوباره از اول مهره را بپیچانید. در هنگام استفاده از آچار جغجغه‌ای شما می‌توانید بدون اینکه آچار را از مهره جدا کنید و فقط با حرکت دست در جلو و عقب، پیچ یا مهره را به‌راحتی باز نمایید.
آچار جغجغه‌ای مانند آچار بوکس سری قابل‌تعویض دارد و برای جاهایی که امکان چرخش به‌راحتی وجود ندارد مناسب است.
کاربرد آچار جغجغه‌ای
از این آچار می‌توان در مشاغل فنی بسیار استفاده کرد. آچار جغجغه‌ای به‌راحتی مهره‌ها را در سایزهای مختلف باز و بسته می‌کند. بیشترین استفاده از آچار جغجغه‌ای در تأسیسات و صنایع است.
آچار بکس
آچار بکس عملکردی شبیه به آچاررینگی دارد و کمی نیز شبیه نوع جغجغه‌ای است با این تفاوت که یک دسته و تعدادی سری قابل‌تعویض دارد. شما با استفاده از این وسیله می‌توانید انواع پیچ و مهره را در سایزهای مختلف باز یا بسته کنید و دیگر نیازی ندارید تعداد زیادی آچار به همراه داشته باشید.
کاربرد آچار بکس
کاربرد آچار بکس بیشتر در تعمیرات اتومبیل و دوچرخه است. آچارهای بکس بیشتر بر اساس اندازه‌گیری متریک (بر حسب میلی‌متر) به فروش می‌رسند؛ اما برخی از آنها برحسب اینچ نیز در بازار موجود است.
آچارچرخ
آچارچرخ یکی از انواع آچار است که بسیار پرکاربرد است و بیشتر در مکانیکی‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. این آچار شکل X دارد و در سایزهای مختلفی تولید می‌شود. آچارچرخ، چهار سری دارد و هر کدام از آنها متناسب با سایز یک‌مهره می‌باشند. معمولاً این ۴ سایز 17-19-21-22 هستند.
کاربرد آچارچرخ
همان‌طور که از نام این آچار پیداست برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های چرخ از آن استفاده می‌شود و بیشترین استفاده از آن در مکانیکی است و به همین دلیل باید در هر خودرویی وجود داشته باشد.
آچار ترکمتر
یکی از انواع آچارها، آچار ترکمتر است. با استفاده از این آچار شما می‌توانید پیچ و مهره را تا جایی که امکان دارد محکم کنید. آچار ترکمتر دارای انواعی همچون دیجیتال، ساعتی یا عقربه‌ای، کمرشکن یا نقطه‌ای است و هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند.
کاربردهای آچار ترکمتر
از این آچار می‌توانید برای بستن پیچ و مهره‌های اتومبیل یا پیچ و مهره‌های استفاده شده در صنایع دیگر استفاده کنید.
آچار تسمه‌ای
بسیاری مواقع آچارها فقط نقش باز و بسته کردن پیچ و مهره را ندارند و برخی برای مصارف عمومی‌تری همچون باز کردن درب بطری‌های بزرگ یا فیلتر روغن خودرو تولید می‌شوند. آچار تسمه یکی از آنهاست که دارای یک بند بلند لاستیکی است و با قرارگرفتن در اطراف جسم موردنظر می‌تواند آن را باز یا شل کند.
کاربرد آچار تسمه‌ای
از این وسیله برای باز کردن اتصالات لوله‌های بزرگ یا فیلترهای روغنی استفاده می‌شود.
آچارشلاقی
به آچارشلاقی در بازار «لوله گیر» نیز می‌گویند؛ همان‌طور که نام آن نشان می‌دهد برای کارهای لوله‌کشی و انجام کارهای سنگین و پیچیده از آچارشلاقی استفاده می‌شود. همچنین برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های مختلف می‌توان از آن استفاده کرد.
کاربرد آچارشلاقی
مهم‌ترین کاربرد آچارشلاقی در لوله‌کشی است. این آچار می‌تواند کار را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهد و برای باز و بسته کردن لوله‌ها و اتصال‌دادن آنها به یکدیگر از این آچار استفاده می‌شود.
آچار چکش‌خوار
این آچار یک سر رینگی یا تخت دارد و بخش انتهایی آن دارای یک قالب صاف است. برای استفاده از این وسیله باید پیچ و مهره را تا جایی که می‌شود با دست سفت کرد و بعد آچار چکش‌خوار را بر روی مهره یا پیچ قرارداد و با زدن ضربه توسط چکش، پیچ را در جای خود محکم کرد.
کاربرد آچار چکش‌خوار
از آچار چکش‌خوار در مواقعی که احتیاج به نیروی بسیاری برای باز و بسته کردن پیچ و مهره‌ها دارید استفاده می‌شود. آچار چکش‌خوار برای کارهای سنگین مانند لوله‌کشی، فلزکاری، و کارهای برقی خاص مفید است و همچنین می‌توانید از آن برای باز و بسته کردن پیچ‌های سفت یا زنگ‌خورده استفاده کنید.
کلام پایانی
آچار یکی از ابزارهای لازم در جعبه‌ابزار هر خانه و محیط کاری است. آچارهای پر کاربرد انواعی مانند آچارفرانسه، آچار آلن، آچار تخت و آچاررینگی هستند. علاوه بر این موارد آچارها در انواع مختلف دیگری نیز تولید می‌شوند که هرکدام کارکردی خاص دارند. برای خرید آچار شما باید با کارکرد انواع مختلف آن آشنا باشید و بدانید هر آچار مناسب انجام چه کاری است و چه نوع پیچ و مهره‌ای را می‌تواند باز کند؛ بنابراین پیش از خرید، اطلاعات کافی را در مورد انواع آچار که تعداد آنها بسیارند کسب کنید و سپس موردی را مناسب با فعالیت‌های خود تهیه نمایید.
منابع :
