آچار آلن یک ابزار ساده اما بسیار کاربردی است که برای باز و بسته کردن برخی پیچ‌ها از آن استفاده می‌شود. آچار آلن در اندازه و شکل‌های مختلفی در بازار موجود است و در واقع برای باز کردن هر پیچ یا مهره باید از آچار آلن مخصوص همان پیچ استفاده کرد. در خرید این ابزار باید به نکات مهمی همچون جنس ابزار، استانداردهای ساخت، سایز اتصال و… دقت شود؛ بنابراین اگر نیاز به تهیه یک آچار آلن دارید با مقاله امروز همراه باشید تا بیشتر با این ابزار و کاربردهای آچار آلن آشنا شوید.

آچار آلن چیست؟

بسیاری معتقدند که اولین آچار شش‌ضلعی برای نخستین‌بار در سال 1909 اختراع شد و به دلیل اینکه به‌وسیله «ویلیام جی آلن» اختراع شد نام آچار آلن را به خود گرفت. آچارهای آلن تا قبل از جنگ جهانی دوم که دوره جدیدی از انقلاب صنعتی در حین جنگ بود، استفاده چندانی نداشتند؛ اما زمانی که تولید محصولات صنعتی و ماشین‌های مختلف افزایش یافت استفاده از آچار آلن نیز در میان مردم رواج پیدا کرد. آچارهای آلن در ابتدا به شکل امروزی نبودند و ظرافت چندانی نداشتند و به‌مرور جزئیاتی به این ابزار اضافه شد که شامل موارد زیر است:

• شکل ظاهری آچار
• قراردادن روکش در لبه‌ها
• ساخت آچار با متریال‌های مختلف
• تغییر شکل انتهای آچار آلن
• مغناطیسی شدن آچارها
• قراردادن حلقه در انتهای آچار

با وجود طراحی ساده، آچار آلن یکی از پرکاربردترین ابزارها در مصارف خانگی و صنعتی است. این ابزار بیشترین کاربرد را در صنایع برقی، مکانیکی و شیرآلات دارد، زیرا پیچ‌های آلن در این صنایع به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته پیچ و آچار آلن در سایر صنایع مانند خودروسازی، مبلمان‌سازی و تجهیزات الکترونیکی نیز به‌کار می‌روند.

ویژگی‌های آچار آلن

ویژگی‌های متعدد این ابزار موجب محبوبیت و کاربرد گسترده آن در صنایع مختلف شده است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های آچار آلن عبارت‌اند از:

• آچار آلن دارای دو سر است و می‌توان از هر دو جهت آن برای باز و بسته کردن پیچ‌ها استفاده کرد.
• طراحی این ابزار ساده، کم‌حجم و سبک است که حمل و استفاده از آن را آسان می‌کند.
• در سطح تماس آچار و پیچ، معمولاً پوششی مقاوم در برابر خوردگی و ضربه وجود دارد که از آسیب‌دیدگی ابزار جلوگیری می‌کند.
• میزان گشتاور (قدرت چرخش) در این وسیله متناسب با طول اهرم آن افزایش می‌یابد؛ بنابراین آچارهای بلندتر نیروی بیشتری وارد می‌کنند.
• امکان اتصال سری پیچ آلن به آچار وجود دارد تا بتوان آن را روی محل مورد نظر قرار داده و به‌صورت دقیق و محکم پیچ را باز یا بسته کرد.

مزایای آچار آلن

این وسیله علاوه بر ویژگی‌های مهم خود، مزایایی دارد که باعث می‌شود افراد برای انجام کارهای خود این وسیله را تهیه کنند. از جمله مزایای این وسیله موارد زیر است:

• طراحی ساده، ابعاد کوچک، و وزن کم آچار آلن
• قابل استفاده برای طیف وسیعی از کارها
• قابل استفاده در محیط‌های محدود و کم جا
• دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی، رطوبت، حرارت، زنگ‌زدگی، و عوامل محیطی مخرب

انواع آچار آلن

آچار آلن در انواع مختلفی تولید می‌شود تا بتواند در موقعیت‌های مختلف نیازهای کاربر را برآورده کند. در ادامه با انواع مختلف آچار آلن آشنا می‌شوید:

آچار آلن سرگرد

آچار آلن به طور معمول یک سری به شکل شش ضلعی دارد و از یک میله خمیده با دو سری کوتاه و بلند تشکیل شده است. در بیشتر آچارهای آلن انتهای این دو بخش دارای شکل شش ضلعی منظم است؛ اما آچار آلن سرگرد به جای شکل شش ضلعی، حالتی گرد در سری خود دارد. از این وسیله در محل‌هایی می‌توان استفاده کرد که امکان باز و بسته کردن پیچ‌ها و حرکت دادن آنها بسیار سخت است. این آچار می‌تواند به شکل زاویه‌دار در پیچ قرار بگیرد و حرکت پیچ را ممکن کند.

آچار آلن کمربندی

آچار آلن کمربندی مدلی کاربردی از این ابزار است که به شما امکان می‌دهد مجموعه‌ای از آچارهای آلن با اندازه‌های مختلف را به‌صورت یک جا در اختیار داشته باشید. تمامی آچارها درون یک کاور یا قاب کمربندی قرار گرفته‌اند و در کنار هم نگهداری می‌شوند. این طراحی علاوه بر سهولت در حمل و جابه‌جایی، موجب می‌شود تا آچارها همیشه منظم بوده و دسترسی به آن‌ها سریع و آسان باشد.

آچار آلن چاقویی

آچار آلن چاقویی از نظر طراحی شبیه به چاقوهای چندمنظوره است. در این مدل، آچارهای مختلف درون یک بدنه جمع می‌شوند و هر آچار مانند تیغه چاقو از کناره‌ها باز و بسته می‌شود. این نوع طراحی باعث می‌شود مجموعه‌ای از آچارهای آلن در اندازه‌های متفاوت به‌صورت جمع و جور و قابل حمل در اختیار کاربر قرار گیرد. آچار آلن چاقویی یک ابزار چندکاره و مناسب برای افرادی است که به نظم، سرعت و دسترسی آسان در حین کار اهمیت می‌دهند.

آچار آلن حلقه‌ای

این نوع از آچار آلن به ظاهر مانند آچار آلن کمربندی است و تنها تفاوت آنها در این است که آچارهای مختلف با یک حلقه به یکدیگر وصل شده‌اند. در این مدل نیز انواع مختلفی از آچارهای آلن با سایزهای مختلف در کنار یکدیگر قرار دارند.

آچار آلن کوتاه

این مدل تفاوت خاصی با آچارهای آلن دیگر ندارد و فقط کمی دسته آن کوتاه‌تر است تا شما بتوانید در فضاهای کم ارتفاع و با محدودیت حرکتی کم، از این ابزار استفاده کنید.

آچار آلن پیچ‌گوشتی

این آچار آلن، شبیه پیچ‌گوشتی است و کارکرد آن نیز مانند پیچ‌گوشتی می‌باشد؛ هر چند سری آنها از یکدیگر متفاوت است.

آچار آلن دسته T

این آچار برخلاف شکل متداول L مانند آچار آلن، به شکل T  طراحی شده است. سری آچار در این مدل در هر سه سر و یا فقط در انتهای این ابزار قرار گرفته است.

آچار آلن دسته P

ساختار اصلی این آچار شبیه آچار L است؛ اما یک دستگیره برای نگهداری راحت‌تر دارد. این دسته کمک می‌کند تا در زمان اعمال نیرو، فشاری که به دست وارد می‌شود به کمترین میزان ممکن برسد و از طرفی نیروی بیشتری به پیچ وارد شود. این ویژگی باعث می‌شود تا پیچ راحت‌تر باز و بسته شود.

آچار آلن سه‌راهی

این آچار آلن دارای سه سر است و هر سر آن مناسب یک سایز پیچ است. سری این آچار مثلثی شکل است و این مسئله و همچنین طول محدوده دسته باعث می‌شود که برای فعالیت‌های خاص مانند تعمیر دوچرخه استفاده از آن امکان‌پذیر باشد.

آچار آلن ستاره‌ای

از آچار آلن ستاره‌ای برای باز و بسته کردن پیچ‌هایی که سر آنها شبیه علامت ستاره است استفاده می‌شود. این نوع پیچ‌ها بیشتر در وسایلی همچون موتورسیکلت‌ها، خودروها، سیستم‌های کامپیوتری، دیسک‌های مختلف  و…. بکار می‌روند و آچار آلن ستاره‌ای گزینه‌ای مناسب برای باز و بسته کردن این پیچ‌ها است.

نکات مهم هنگام خریدن آچار آلن

در هنگام خرید این وسیله باید نکات مهمی را مدنظر داشته باشید که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:

سایز اتصال

شما باید با توجه به اندازه سایز سوکت پیچ، آچار آلن مخصوص همان پیچ را استفاده کنید. به طور مثال اگر سایز سوکت پیچ شما 10 میلیمتر است باید از آلن سایز 10 برای باز و بسته کردن آن استفاده نمود. آچار آلن به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند با اندکی لقی مجاز و بسیار محدود پیچ را به‌راحتی باز و بسته کند.

شکل سری اتصال

به دلیل این که پیچ‌ها و اتصالات انواع مختلفی دارند شما باید از نوع متناسب با آنها استفاده کنید. آچار آلن از لحاظ سطح مقطع به دودسته کلی شش‌گوش (شش پر) و ستاره‌ای (تورکس) تقسیم می‌شود. سری‌های دیگر نیز وجود دارند که با وصل کردن آنها به این ابزار می‌توانید انواع دیگر پیچ‌ها را باز و بسته کنید.

طول و شکل دسته

هر سایز آچار می‌تواند دسته کوتاه و دسته بلند متناسب خود را داشته باشد. در واقع شما می‌توانید با توجه به به اینکه پیچ در کجا قرار گرفته دسته بلند یا کوتاه را هنگام استفاده انتخاب کنید.

جنس ابزار

این ابزار به طور مستقیم با بدن انسان در تماس است و می‌تواند تحت‌تأثیر گرما و رطوبت بدن قرار گیرد. به همین دلیل توجه به کیفیت ابزار و ماده‌ای که آچار آلن از آن ساخته شده بسیار مهم است. در آچارهایی با کیفیت بالاتر احتمال فرسایش زود هنگام و زنگ‌زدگی پایین‌تر است؛ بنابراین هنگام خرید به آلیاژ بیرونی آچار بسیار دقت داشته باشید. پوشش‌هایی از جنس «کروم – وانادیم فسفاته» و براق از جمله پوشش‌هایی هستند که یک سطح محافظ باکیفیت را روی بدنه ابزار ایجاد می‌کنند و باعث افزایش مقاومت آن می‌شوند.

رعایت استانداردها در ساخت

طراحی و ساخت آچار باید کاملاً با استانداردهای بین‌المللی مطابقت داشته باشد. اگر در ساخت آچار آلن استانداردها رعایت نشود شما در هنگام باز و بسته کردن پیچ، دچار لغزش‌های اضافی می‌شوید و نیاز به اعمال نیروی بیشتری دارید؛ بنابراین در هنگام خرید آچار آلن دقت کنید که وسیله موردنظر استانداردهای DIN،ISO و ASME را داشته باشد.

کاربردهای آچار آلن

دانستن کاربردهای آچار آلن نیز برای خریداران بسیار مهم است. بسیاری از افراد گمان می‌کنند که آچار آلن تنها مناسب پیچ‌های آلن است که در شیرآلات وجود دارند؛ اما باید دانست که پیچ آلن در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود. کاربردهای آچار آلن بسیار است و برجسته‌ترین استفاده از آن در صنایع زیر است:

• اتومبیل‌سازی
• صنعت الکترونیک
• امور نجاری
• تعمیرات شیرآلات
• تعمیرات عمومی

نکات بسیار مهم در هنگام استفاده از آچار آلن

نکات مهم استفاده از آچار آلن عبارت است از:

• جنسی را انتخاب کنید که دچار زنگ‌زدگی نمی‌شود و یا در صورت انتخاب جنس نامناسب مراقب زنگ‌زدگی ابزار باشید.
• از آچار آلن به عنوان چکش استفاده نکنید.
• سایز آچار آلن را مناسب با قطعه موردنظر انتخاب کنید. از سمت کوتاه آچار آلن برای محکم کردن پیچ و از سمت بلند آن برای باز و بسته کردن سری پیچ آلن استفاده نمایید.
• پیش از انجام کار از قرارگرفتن درست آچار در داخل پیچ مطمئن شوید.
• برای افزایش نیروی آچار هیچ‌گاه وسایلی مانند لوله و غیره را به دنباله یک آچار آلن اضافه نکنید.
• آچار آلن را همواره خشک و تمیز نگه‌داری کنید. در صورت آلودگی، آچار ممکن است هنگام کار دچار لرزش شود و باعث ساییدگی و یا آسیب‌دیدگی پیچ گردد.

معرفی برندهای معتبر تولیدکننده آچار آلن

برند تولیدکننده آچار آلن نقش مهمی در کیفیت، دوام و قیمت نهایی این ابزار دارد. برندهای مختلف از نظر نوع متریال، دقت ساخت و استانداردهای تولید تفاوت‌های چشمگیری دارند. به‌طور کلی، آچارهای تولیدشده در کشورهای آمریکا و آلمان به‌دلیل استفاده از فولاد مقاوم و فرایندهای حرارتی دقیق، از کیفیت و طول عمر بالاتری برخوردارند و در نتیجه قیمت بیشتری نیز دارند. در مقابل، مدل‌های ایرانی و چینی معمولاً اقتصادی‌تر هستند و برای استفاده‌های سبک یا خانگی گزینه‌ای مناسب به شمار می‌روند.

اگر قصد دارید از آچار آلن در مدت‌زمان طولانی یا برای کارهای حرفه‌ای استفاده کنید، توصیه می‌شود برندهای معتبر بین‌المللی را انتخاب کنید. در ادامه، تعدادی از برندهای شناخته شده و فعال در زمینه تولید آچار آلن را معرفی می‌کنیم:

• رونیکس
• اسپرو
• استنلی
• لیکوتا
• ورا
• جانزوی
• نولان
• نووا

کلام پایانی

آچار آلن از جمله ابزارهای پرکاربردی است که امروزه در مصارف خانگی، فنی و صنعتی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار در مدل‌های مختلفی از جمله آچار آلن چاقویی، کمربندی، پیچ‌گوشتی و سایر انواع مشابه تولید می‌شود تا بتواند پاسخ‌گوی نیازهای گوناگون کاربران باشد.

استفاده از آچار آلن به‌دلیل طراحی ساده، وزن سبک و قابلیت کاربرد در فضاهای محدود، بسیار رایج است. هنگام خرید آچار آلن، توجه به مواردی مانند جنس متریال، رعایت استانداردهای ساخت، شکل و نوع سری اتصال از اهمیت زیادی برخوردار است.

برندهای مختلفی در زمینه تولید آچار آلن فعالیت دارند و هر یک محصولات خود را با کیفیت و قیمت متفاوت عرضه می‌کنند. اگر از این ابزار به‌صورت مداوم یا حرفه‌ای استفاده می‌کنید، بهتر است مدلی با کیفیت بالا و دوام زیاد انتخاب کنید تا عملکرد مطلوب و عمر طولانی‌تری داشته باشد.