فرزها ابزارهای برقی قابل حملی هستند که به‌طور خاص برای سنگ‌زنی و پرداخت طراحی شده‌اند. این ابزارها در صنایع مختلف مانند فلزکاری، ساخت و ساز و نجات کاربرد دارند. فرزها معمولاً با موتور الکتریکی، موتور بنزینی یا هوای فشرده کار می‌کنند. مدل‌های دستی فرز متداول‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نوع برای کاربردهای عملی هستند.

اندازه دیسک فرز باید متناسب با نوع کار انتخاب شود. دو اندازه رایج دیسک شامل 4.5 اینچ (115 میلی‌متر) و 9 اینچ (230 میلی‌متر) هستند. فرزهایی با دیسک‌های بزرگ‌تر برای کارهای سنگین مناسب‌اند، در حالی که فرزهای با دیسک‌های کوچک‌تر برای کارهای ظریف‌تر استفاده می‌شوند. همچنین، فرزهای کوچک‌تر معمولاً دور در دقیقه (RPM) بالاتری دارند و بیشتر مستعد فرسودگی سریع هستند.

انواع مختلف فرز

درک تفاوت بین انواع فرزها برای خرید آگاهانه بسیار مهم است. سه نوع اصلی فرز عبارتند از:

فرزهای شارژی

فرزهای شارژی به شما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به اتصال به پریز برق، در مکان‌های مختلف از آن‌ها استفاده کنید. این مدل‌ها به‌ویژه در کارهای سنگ‌زنی بر روی نردبان یا داربست مفید هستند، چرا که نیازی به منبع برق ندارند. با این حال، بهتر است مدل‌هایی با باتری‌های با ظرفیت بالا انتخاب کنید تا از نیاز به شارژ مکرر جلوگیری شود.

فرزهای برقی

فرزهای برقی برای استفاده مداوم به اتصال به پریز برق نیاز دارند. این مدل‌ها معمولاً وزن سبک‌تری نسبت به فرزهای شارژی دارند و قدرت بیشتری ارائه می‌دهند. هنگام خرید فرز برقی، باید به ارگونومی دستگاه و قدرت آن توجه کنید.

فرزهای پنوماتیکی

فرزهای پنوماتیکی برای برش و شکل‌دهی قطعات فلزی ایده‌آل هستند و عمدتاً برای کارهای سبک که دقت بالایی نیاز دارند، استفاده می‌شوند. این مدل‌ها به کمپرسور هوا متصل می‌شوند و نسبت به سایر انواع فرزها وزن کمتری دارند. برخی از فرزهای پنوماتیکی دارای اهرم‌های دریچه گاز هستند که کنترل بالایی در کارهای فنی مانند سنگ‌زنی فراهم می‌کنند.

فرزها با سرعت متغیر

فرزهای با سرعت متغیر به شما این امکان را می‌دهند که سرعت ابزار را برای انواع مختلف کاربردها تنظیم کنید. تنظیم سرعت بالا برای انجام کارهای دقیق و مؤثر بسیار مفید است. برخی از مدل‌ها همچنین دارای سوئیچ‌های پدال هستند که کنترل بهتری بر روی ابزار به شما می‌دهند.

فرزهای مستقیم

در فرزهای مستقیم، دیسک در زاویه 90 درجه قرار گرفته که این ویژگی آن‌ها را برای سنگ‌زنی لبه‌های بیرونی و قسمت‌های داخلی قطعات ایده‌آل می‌کند. این زاویه خاص در برخی موارد فرزهای مستقیم را به انتخاب بهتری نسبت به فرزهای استاندارد تبدیل می‌کند.

کاربرد انواع فرز

فرزها معمولاً برای سنگ‌زنی برجستگی‌های جوش، گوشه‌های تیز و سایر سطوح خریداری می‌شوند. این ابزارها همچنین برای سنباده‌کاری مؤثر و از بین بردن رنگ، لکه‌ها و عیوب مواد قدیمی استفاده می‌شوند. علاوه بر این، فرزها می‌توانند برای برش مواد مختلف مانند کاشی بنایی، بتن و فلز نیز به کار روند.

کاربردهای خاص فرز عبارتند از:

• تکمیل مواد
• زدودن زنگ
• استفاده از پرداخت مات
• تیز کردن تیغه
• نجات اضطراری

نحوه استفاده ایمن از فرز

فرزها معمولاً با ویژگی‌های ایمنی مختلفی طراحی می‌شوند تا از بروز آسیب جلوگیری کنند. یکی از این ویژگی‌ها، استارت آهسته است که از چرخش فوری پس از راه‌اندازی جلوگیری می‌کند. همچنین، ضد لگد زدن ویژگی دیگری است که در صورت گیرکردن فرز روی ماده، موتور را به طور خودکار قطع می‌کند. ویژگی حفاظت راه‌اندازی مجدد اطمینان حاصل می‌کند که در صورت گرم شدن بیش از حد یا قطع شدن دستگاه، فرز خاموش باقی می‌ماند. یکی از ویژگی‌های ایمنی دیگر، پارو یا سوئیچ مرده است که تضمین می‌کند فرز فقط در صورتی کار کند که دو دست کاربر روی آن باشند و در صورت رها شدن سوئیچ، چرخش دیسک متوقف می‌شود.

برای استفاده ایمن از فرز، باید از تجهیزات حفاظت فردی کاملی مانند ماسک، محافظ گوش و عینک ایمنی استفاده کنید. لباس محافظ باید از شما در برابر جرقه‌های ناشی از استفاده فرز محافظت کند. همچنین، باید از بروز هرگونه خطر آتش‌سوزی در لباس خود جلوگیری کنید. قبل از شروع کار، حتماً به همکاران و دیگر افراد حاضر در محل کار هشدار دهید.

مراقب سازماندهی کابل ابزار باشید تا از حوادث برقی و گیر کردن کابل به پا جلوگیری کنید. همچنین، مطمئن شوید که دیسک فرز قبل از قرار گرفتن فرز روی سطح، ثابت باشد تا از چرخش ناگهانی و آسیب‌دیدگی جلوگیری شود. مراحل ایمنی زیر را رعایت کنید:

• مطمئن شوید که فرز قبل از وصل کردن آن به منبع تغذیه خاموش است.
• فرز را مطابق با دستورالعمل‌های ارائه شده در دفترچه راهنمای کاربر بخوانید و کار کنید.
• نوع مناسب دیسک چرخان را برای کار انتخاب و استفاده کنید.
• حفاظ ایمنی را همیشه روی فرز نگه دارید.
• برای عملکرد ایمن فرز از هر دو دست استفاده کنید.
• قبل از استفاده فرز را بررسی کنید و در صورت لزوم قطعات را تعویض کنید.
• تمرکز کامل را حفظ کنید و به طور منظم استراحت نمایید.

نحوه انتخاب فرز مناسب

بسیاری از کارهایی که نیاز به فرز دارند، ممکن است مدت‌زمان طولانی به طول بیانجامند. گاهی ممکن است نیاز باشد قبل از استفاده از فرز، از یک ابزار دستی کوچک برای عبور از روی قطعه کار استفاده کنید. یکی از عوامل کلیدی در انتخاب فرز، دوام آن است. همچنین، باید اطمینان حاصل کنید که فرز انتخابی شما دارای قدرت و توان مناسب برای انجام کار به درستی است.

فرز کوچک

فرزهای کوچک معمولاً با دیسک‌هایی با قطر هفت اینچ یا کمتر کار می‌کنند. این فرزها برای طیف وسیعی از کارها مانند برش مواد و سنگ‌زنی مناسب هستند و در انواع مختلف قابل استفاده می‌باشند. رایج‌ترین اندازه‌های مورد استفاده، 4 اینچ و 4.5 اینچ هستند. این فرزها معمولاً ظرفیت دیسک‌هایی با قطر تا 7 اینچ را دارند، و نسخه‌های کوچک‌تر مخصوصاً برای دیسک‌های 3 اینچی طراحی شده‌اند.

فرزهای کوچک معمولاً از موتور براشلس بهره می‌برند، به این معنی که نیازی به تعویض منظم براش ندارند. این نوع موتورها عملکرد کارآمدتری دارند، تجمع گرما را کاهش می‌دهند و طول عمر ابزار را افزایش می‌دهند. همچنین، ترمز برگشتی ویژگی ایمنی ضروری است که در صورت اتصال ناگهانی، دیسک به طور خودکار متوقف می‌شود و از آزاد شدن ناگهانی ابزار و ایجاد آسیب جلوگیری می‌کند. برخی مدل‌ها دارای ماشه‌های دو مرحله‌ای هستند که برای فعال کردن ابزار، سوئیچ ایمنی باید ابتدا خاموش شود، که این ویژگی خطرات احتمالی را به حداقل می‌رساند.

فرز متوسط و بزرگ

فرزهایی با دیسک‌های 7 اینچی در دسته فرزهای متوسط قرار می‌گیرند، در حالی که فرزهایی با دیسک‌های بین 7 تا 9 اینچ به عنوان فرزهای بزرگ شناخته می‌شوند. فرزهای بزرگ معمولاً برای کارهای سنگین طراحی شده‌اند. این ابزارها معمولاً از موتورهای برقی با قدرت بالاتر بهره می‌برند. یک فرز متوسط با کیفیت باید حداقل دارای موتور 3 اسب بخاری باشد، در حالی که فرزهای بزرگ معمولاً موتورهایی با ظرفیت بیش از 5 اسب بخار دارند.

فرزهای بزرگ معمولاً دارای محافظ اضافه بار هستند که از آسیب دیدن دستگاه تحت بار زیاد جلوگیری می‌کند. خاموش شدن خودکار نیز از ویژگی‌های رایج است که هشدار می‌دهد زمان تعویض براش برای محافظت از موتور فرا رسیده است. برخی فرزها دارای دسته‌های جانبی قابل تنظیم هستند که امکان انعطاف‌پذیری و مانورپذیری بیشتر را فراهم می‌آورند. همچنین، بسیاری از مدل‌ها این امکان را دارند که ویژگی جمع‌آوری گرد و غبار به آن‌ها اضافه شود تا در حین کار با فرز، زباله‌ها و گرد و غبار به‌طور مؤثری جمع‌آوری شوند.

نکات مهم در خرید فرز

مجموعه‌ای از فاکتورهای کلیدی وجود دارند که باید هنگام خرید فرز در نظر گرفت. قبل از شروع به بررسی انتخاب‌های خود، به موارد زیر توجه کنید.

اندازه دیسک

در بازار، اندازه‌های مختلف دیسک موجود است، اما رایج‌ترین اندازه‌ها شامل 115 میلی‌متر (4 ½ اینچ) و 230 میلی‌متر (9 اینچ) هستند. انتخاب مناسب اندازه دیسک به نوع کار شما بستگی دارد، اما مهم است که مطمئن شوید دیسک انتخابی با فرز شما سازگار است.

قدرت فرز

قدرت فرز بر حسب وات (W) اندازه‌گیری می‌شود که نشان‌دهنده توان تولید شده است. میزان توان مورد نیاز به اندازه دیسک بستگی دارد. برای فرزهای برقی، توان ورودی بر حسب آمپر (A) و برای مدل‌های شارژی بر حسب ولت (V) رتبه‌بندی می‌شود. فرزهای پنوماتیکی معمولاً بر حسب CFM (فوت مکعب در دقیقه) و فشار متناظر آن‌ها بر حسب پوند بر اینچ مربع (PSI) اندازه‌گیری می‌شوند.

سرعت چرخش

فرزهای با دیسک‌های کوچک‌تر معمولاً چرخش در دقیقه (RPM) بیشتری دارند. سرعت چرخش معمولاً به‌عنوان «سرعت بدون بار» بیان می‌شود که معادل سریع‌ترین چرخش بدون نصب دیسک است. یک فرز متوسط معمولاً بیشتر از 8 هزار دور در دقیقه چرخش دارد، در حالی که فرزهای بزرگ‌تر ممکن است حدود 6 هزار دور در دقیقه تولید کنند. با این حال، فرزهای بزرگ‌تر قدرت بسیار بیشتری خواهند داشت.

انواع دیسک فرز

• دیسک کاربید سیلیکون
  این دیسک‌ها برای شکل دادن به فلزات طراحی شده‌اند و امکان حذف مؤثر مواد و جلوگیری از آسیب به سطح را فراهم می‌کنند.
• دیسک برش مواد
  این دیسک‌ها مخصوص برش اقلام و مواد سخت مانند میله‌ها، پیچ و مهره‌ها، میلگردها و لوله‌های فلزی هستند.
• پدها و دیسک‌های سنباده
  پدهای سنباده برای حذف رنگ‌های قدیمی و آماده‌سازی سطوح استفاده می‌شوند. همچنین برای سنباده‌کاری درشت و ریز مناسب هستند.
• دیسک سنگ‌زنی
  این دیسک‌ها برای صاف کردن سطوح فلزی و سنگی به کار می‌روند. آن‌ها عمدتاً برای حذف مواد استفاده می‌شوند، اما می‌توانند برای تکمیل و آماده‌سازی سطوح سنگی و فلزی نیز به کار روند.
• دیسک برش الماس
  این دیسک‌ها به‌ویژه برای برش بتن، کاشی، سنگ‌تراشی و گرانیت مناسب هستند. تیغه‌های الماسی موجود برای برش خشک و مرطوب کاربرد دارند.
• دیسک اکسید آلومینیوم
  این دیسک‌ها برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله نجاری و برش مواد چوبی مناسب هستند.

کلام آخر

حال که با انواع فرز و کاربردهای آن‌ها آشنا شدید، می‌توانید ابزار مناسب برای نیازهای خود را خریداری کنید. انتخاب فرز مناسب اهمیت زیادی دارد، زیرا این ابزار به شما کمک می‌کند بهترین عملکرد را در پروژه‌های مختلف داشته باشید. فرز خوب باید دقت بالا، عملکرد قوی، ایمنی مناسب، تنظیمات متنوع و دوام طولانی داشته باشد. برای خرید بهترین فرزها از معتبرترین برندها، می‌توانید از فروشگاه اینترنتی «ابزارمارت» اقدام کنید.